اضافی و افزایش هزینه های درمانی گردد(۳۲) .به همین دلیل، امروزه کاهش وحذف این خطاها و افزایش ایمنی مراقبت به یک اولویت جهانی تبدیل شده است(۱۱). در این راستا، بهترین راه برای پیشگیری از خطاهای پزشکی، شناسایی خطاها، شناسایی علل ریشه ای و سیستمی خطاها، یادگیری از آن ها و اصلاح سیستم مراقبت در راستای جلوگیری از تکرار این خطاها است(۳۳،۳۴). سازمان های مراقبت بهداشتی باید ضمن شناسایی وقایع تهدید کننده ایمنی بیمار و خطاهای پزشکی، به تحلیل آنها بپردازند و براساس آن فرصت های بهبود را شناسایی و برنامه های بهبود را اجرا کنند)۳۵(.
فرهنگ ایمنی مثبت می تواند گزارش خطاها و تحلیل آنها توسط ارائه دهندگان مراقبت سلامت را تشویق کند که خود ابزاری موثر برای بهبود ایمنی خواهد بود و اولین گام برای ایجاد فرهنگ ایمنی مثبت، ارزیابی فرهنگ ایمنی جاری است(۳۶) .از طرفی بیمارستان ها باید قبل از اجرای مداخلات ساختاری دست به ایجاد یک فرهنگ ایمنی بیمار در بین کارکنان خود بزنند، لذا بر اهمیت آگاهی از فرهنگ موجود ایمنی بیمار تاکید می گردد(۳۷). سیستم اطلاعات ایمنی بیمار و سیستم گزارش دهی خطاهای پزشکی یکی از ارکان لازم برای اجرای برنامه های ایمنی بیمار به منظور کاهش خطاهای پزشکی محسوب می شوند زیرا یکی از مهم ترین گام ها برای یادگیری از خطاها، شناسایی و ثبت دقیق آنها و درس آموزی از تجارب قبلی
است و به وسیله سیستم اطلاعات ایمنی بیمار می توان داده ها و اطلاعات مربوط به وقایع تهدید کننده ایمنی را گردآوری و تحلیل نمود(۳۸).
علیرغم اهمیت ثبت و تحلیل رویدادهای ناگوار و خطاهای پزشکی، به نظر می رسد که هنوز در بیمارستان های ایران سیستم نظام مندی برای شناسایی، ثبت و مقابله با خطاها وجود ندارد. از طرفی، طی دستورالعمل ابلاغی وزیر بهداشت(آذر۱۳۸۸) برنامه حاکمیت خدمات بالینی به عنوان اولویت وزارت بهداشت برای بهبود کیفیت خدمات درمانی در نظرگرفته شده است. یکی از موارد مهم و مورد تاکید در برنامه حاکمیت خدمات بالینی توجه به ایمنی بیمار است(۴۲). بی تردید، اجرای برنامه های ایمنی بیمار مورد تاکید در برنامه حاکمیت بالینی مستلزم وجود سیستم اطلاعات ایمنی بیمار به منظور ثبت، گزارش دهی و تحلیل خطاهای پزشکی و وقایع تهدیدکننده ایمنی بیمار است.
در بین بخشهای بیمارستانی، اتاقهای عمل یکی از مناطق بسیار مهم برای وقوع خطر برای بیماران و نقض ایمنی آنان است. سالانه بیش از ۲۳۴ میلیون عمل جراحی در جهان انجام میگیرد که حدود ۴/۰% تا ۸/۰% از این آمار، بیماران جان خود را در نتیجه عوارض مستقیم جراحی از دست میدهند و در حدود ۳% تا ۱۶% از بیماران دچار عوارض اعمال جراحی میشوند که این معادل یک میلیون نفر مرگ و میر و حدود ۶ میلیون معلولیت در هر سال در سراسر جهان میشوند(۵۷،۵۲).
اتاق عمل بخشی است که اهداف ویژه ای را دنبال می کند و از آنجایی که این بخش به ویژه با سلامت مردم سر و کار دارد و جامعه با حساسیت خاصی آنرا زیر نظر دارد، ایمنی عملکرد در این واحد، نقش بسزایی دارد(۱۳). جستجو در پایگاه های علمی و سایت های مرتبط و انجام بررسی ها در متون یا مقالات موجود، بیانگر خطاها و اشتباهات متعدد در اتاق های عمل می باشد که به تعدادی از آنها اشاره می شود: جابجایی گرافی ها در بخش و تحویل گرافی اشتباه به اتاق عمل از سوی بخش، ارسال کیسه خون اشتباه از سوی آزمایشگاه به اتاق عمل، تحویل بیمار به اتاق عمل با پرونده بیمار دیگر، فراموش شدن شکستگی بینی بیمار مولتی تروما به علت ثبت اشتباه مشخصات در گرافی بیمار، اجرای یک دوز بیشتر دارو برای بیمار
بیهوش بعلت عدم ثبت دوز قبلی در برگه بیهوشی، سقوط بیمار از تخت عمل، همراه داشتن دندان مصنوعی بیمار هنگام تحویل به اتاق عمل، عدم آموزش بیماردرخصوص [۵]NPO بودن و نیز اطلاعات مربوط به عمل جراحی، تحویل بیمار جهت نفرکتومی به اتاق عمل بدون رضایت برداشتن عضو، تزریق خون به بیمار بدون داشتن گروه خونی و RH، وجود برگه مراقبت های قبل از عمل بیمار دیگر در پرونده بیمار، تحویل بیمار به اتاق عمل جهت عمل جراحی بدون رضایت عمل، تحویل بیمار به اتاق عمل جهت عمل جراحی با زیور آلات، انجام گچ گیری در اتاق عمل بر روی اندام سالم بعلت نداشتن مارکر در گرافی بیمار، و چندین موارد دیگر(۵۱،۱۴).
همانگونه که پیش تر اشاره شد، به مخاطره افتادن ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادی برای بیماران نیز به دنبال داشته باشد که اهم آنها عبارتند از: اشتباهات داروئی، اشتباه در تزریق، سوختگیهای ناشی از تجهیزات پزشکی مانند سوختگی با الکتروکوتر و تشک برقی، سقوط بیمار از تخت، ابتلاء به عفونت حاد بیمارستانی، پوزیشن نامناسب بیمار، عدم تشخیص هویت صحیح بیمار، اجرای عمل جراحی بر روی سمت نادرست (راست بجای چپ و بر عکس) که مورد اخیر شایعترین خطای جراحی است(۵۲،۵۱). عدم بر چسب صحیح بر روی نمونه های خون، پاتولوژی، کشت و غیره، انجام عمل جراحی بر روی بیمار اشتباهی، انجام روش جراحی اشتباه، عوارض بیهوشی، مستعد شدن برای زخم بستر در طول اعمال جراحی طولانی، نارسایی در نجات بیمار، هماتوم یا خونریزی بعد از جراحی، بجا ماندن جسم خارجی در بدن بیمار به هنگام عمل جراحی، از دیگر این عوارض است(۵۳).
طبق آمار و ارقام بین المللی میزان اشتباهات رخ داده در اتاقهای عمل در سطح بالائی قرار دارد. در ایالت متحده آمریکا سالانه ۲۰۰۰ عمل جراحی اشتباه و ۵۰۰ مورد سوختگی در اعمال جراحی روی میدهد که عوارضی را برای بیمار بدنبال داشته است که ۴۵ مورد در سال از این نوع عوارض، مربوط به گزارش هائی است که بیمار شخصا” به مراجع ذیصلاح شکایت نموده و یا گزارش هائی است که توسط رسانه ها انجام گرفته است(۵۸).
۷۶% از این خطاها مربوط به عمل جراحی در قسمت اشتباهی از بدن، ۱۳% خطا در جراحی بیمار دیگر به جای بیمار اصلی و ۱۱% خطا در انجام روش درست جراحی بوده است(۵۹).
مطالعات نشان داده که ۴۸% از موارد عوارض اعمال جراحی را می توان فقط با تقویت سیستم اطلاعاتی برطرف نمود(۴۶). موارد ذکر شده نشان می دهد امروزه، نحوه تامین ایمنی بیماران بستری در بیمارستانها مخصوصاً در اتاق عمل به یک نگرانی جهانی در حوزه بهداشت و سلامت تبدیل شده است که همه مجموعه های بهداشتی و درمانی را در کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه تحت تاثیر قرار میدهد(۱۳). سازمان سلامت جهانی عمل جراحی امن را یکی از ضروریات بیمارستان های دوستدار ایمنی بیمار می داند. جراحی ایمن زندگی مردم و بیماران را نجات می دهد و راه ارتقای سلامت مردم را مهیا می سازد. دستیابی به ایمنی در اعمال جراحی در تمامی کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته هدف اساسی در مراکز و سازمان های بهداشتی درمانی است(۴۹)، و این هدف تنها با وجود برنامه ایمن و ابزارهای ایمن ساز از قبیل چک لیست ها، کمیته ایمنی و تقویت مهارت جراح و عملکرد صحیح پرسنل میسر خواهد شد(۵۰).
چک لیست جراحی ایمن سازمان جهانی بهداشت، که استاندارد های ایمنی بیمار را در اتاق های عمل فراهم می کند، این اطمینان را ایجاد می کند که ایمنی بیمار به عنوان یک ضرورت پذیرفته شده است و بیمارستان و پرسنل بهترین عملکرد را در این راستا دارند.
انجمن پزشکی آمریکا[۶] شش هدف را برای افزایش کیفیت در سیستمهای بهداشتی درمانی درنظرگرفته است که به ترتیب عبارتند از: ” ایمنی بیمار"، ” بیمار مداری “، ” اثربخشی"، “سودمندی"، “به موقع بودن خدمات” و “عدالت در ارائه خدمات". همانگونه که از مطالب فوق بر می آید، مشخص است که” ایمنی بیمار” نخستین هدف سیستم های بهداشتی و درمانی میباشد(۱۵). عدم رعایت ایمنی بیماران میتواند عوارض زیادی به دنبال داشته باشد که عبارتند از: ایجاد عوارضی برای بیماران، پرسنل درمانی و سیستم درمانی(۲).
مهمترین عوارض عدم رعایت ایمنی بیماران برای سیستم درمانی عبارت است: از تحمیل هزینه های اضافی جهت اقامت اضافی بیماران در بیمارستان، پرداخت دیه و هزینه در موارد شکایت بیماران از مراکز درمانی، صرف نمودن هزینه های اضافی در مورد عفونتهای بیمارستانی، صرف نمودن هزینه های اضافی در مورد اتفاقات ناشی از عدم رعایت ایمنی در بیماران(۱۳،۹).
با توجه به مرور متون و بررسی در پایگاه های اطلاعات پرستاری و پزشکی، متاسفانه در ایران آمار مدونی در مورد میزان اشتباهات پزشکی در دسترس نیست. اما بنظر میرسد که درصد خطاها بدلایل ذیل زیاد باشد: افزایش مراجعین به بیمارستان ها، افزایش آمار شکایت مردم از سیستم درمانی (پزشک و پرستار) و افزایش ارجاع پرونده بیماران به سازمان نظام پزشکی ایران و نیز در کشور ایران، کل موارد شکایت از کادر درمانی ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی تهران در سال ۱۳۷۴، ۱۳۴ مورد، در سال ۱۳۷۸، ۲۹۹ مورد، در سال ۱۳۸۳، ۸۲۳ مورد و در سال ۱۳۸۴، ۱۲۷۰ مورد بوده است و نهایتا” نبود سیستم گزارش دهی مناسب. با بررسی شکایتهای مردم در پروندههای ارجاعی به سازمان نظام پزشکی، میتوان آماری از خطاهای پزشکی را بدست آورد که ۴۲% تا ۵۳% شکایتها مربوط به قصور درمان، ۴۴% شکایتها مربوط به فوت بیمار است، ۳۵% شکایتها، مربوط به پروندههای عوارض جانبی است و پروندههای مربوط به صدمات جسمی به بیماران ۲۷% شکایتها را شامل میشود که همگی نشان دهنده آمار رو به رشد خطاهای پزشکی می باشد(۶۷).
بنابراین، با توجه به اهمیت مسئله و آمار و گزارش های موجود، که وضعیت ایمنی بیماران را در اتاقهای عمل بررسی نموده است و نیز تجارب شخصی اینجانب در اتاق های عمل و همچنین در اولویت بودن ایمنی بیمار در حاکمیت بالینی، محققین برآن شدند تا بر اساس دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت به بررسی ایمنی بیماران در اتاقهای عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز بپردازند. نتایج این مطالعه میتواند گامی مهم در راستای ارتقاء فرآیندها، اقدامات درمانی و مراقبتی در جهت افزایش ایمنی بیماران محسوب گردد. از طرفی، با توجه به اهمیت نقش پرسنل اتاقهای عمل در این مطالعه، دیدگاه آنان در مورد فرهنگ ایمنی بیماران نیز مورد بررسی قرار گرفت.
هدف کلی پژوهش
تعیین دیدگاه و عملکرد پرسنل اتاق های عمل در مورد ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ۱۳۹۲
اهداف اختصاصی طرح
۱)تعیین دیدگاه پرسنل اتاقهای عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز ۱۳۹۲٫
۲)تعیین ایمنی بیماران قبل از بیهوش نمودن بیمار در اتاقهای عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز
۳)تعیین ایمنی بیماران حین عمل جراحی در اتاقهای عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز
۴)تعیین ایمنی بیماران قبل از ترک اتاق عمل در اتاقهای عمل مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز
ج) اهداف فرعی
۱) تعیین رابطه دیدگاه پرسنل اتاق های عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران با برخی مشخصات آنان در اتاق های عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز
۲) تعیین رابطه عملکرد پرسنل اتاق های عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات آنان در اتاق های عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز
د) اهداف کاربردی
مسئولین بیمارستان ها با توجه به نتایج این مطالعه میتوانند مشکلات اساسی در ایمنی بیمار، شامل عدم امنیت بیهوشی، عفونت قابل اجتناب جراحی و ارتباطات ضعیف را در بین اعضای تیم جراحی شناسایی کرده و نسبت به ارتقاء ایمنی عمل های جراحی و کاهش عوارض و مرگ و میرهای ناخواستهی جراحی اقدام نمایند. همچنین میتوانند سیاستهای ارتقای فرهنگ ایمنی را در اولویت کارهای خود قرار داده و بیمارستان خود را به عنوان بیمارستان پیشتاز در ایمنی بیمار معرفی نمایند.
تعریف واژه های اختصاصی
الف: ایمنی
تعریف نظری: تعریف ایمنی عبارتاست از میزان درجه دور بودن از خطر(۸). در تعریفی دیگر، ایمنی بیمار همان اجتناب، پیشگیری و اصلاح آسیب ها و پیامد های نامطلوب ناشی از فرایند ارائه مراقبت سلامت است(۶۷،۵۹).
ب: ایمنی بیمار
تعریف نظری: ایمنی بیمار عبارت است از رهایی از جراحات تصادفی که در اثر مراقبت های پزشکی و در نتیجه خطاهای پزشکی ایجاد می شود(۱۴) .
ج: دیدگاه در مورد فرهنگ ایمنی بیمار
تعریف نظری: فرهنگ ایمنی در بر گیرنده یک تعهد به ایمنی که در سنتها، اعتقادات و ارزشهای هر یک از اعضاء سازمان نفوذ کرده است میباشد(۶۸). و یا به عبارتی، فرهنگ سازمان متشکل از ارزش ها، باورها، هنجارها، الگوهای رفتاری و آداب و سنن مشترک کارکنان می باشد که نشان دهنده چگونگی انجام کارها در چنین محیطی هستند(۶۹).
تعریف عملی: به منظور بررسی دیدگاه پرسنل اتاق های عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیمار، از پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان[۷] منتشرشده توسط آژانس تحقیقات و کیفیت بهداشت و درمان آمریکا (۲۰۱۱) استفاده شد.
د: عملکرد
تعریف نظری: نحوه اجرای یک فعالیت را عملکرد میگویند(۷۰).
عملکرد عبارتست مجموع رفتارهای در ارتباط با شغل که افراد از خود نشان می دهند و یا بعبارتی دیگر، عملکرد عبارتست از حاصل فعالیت های یک فرد از لحاظ اجرای وظایف محوله در مدت زمان معین(۷۱).
ھ : عملکرد در مورد ایمنی بیمار
تعریف عملی: به منظور تعیین عملکرد پرسنل اتاق های عمل در مورد ایمنی بیمار، از چک لیست جراحی ایمن سازمان بهداشت جهانی (سال ۲۰۱۱)[۸] استفاده شد و عملکرد پرسنل در سه مرحله: قبل از بیهوش نمودن بیمار، حین عمل جراحی و قبل از ترک بیمار از اتاق عمل، توسط ابزار مربوطه اندازه گیری شد.
پرسنل اتاق عمل
تعریف عملی: در این مطالعه منظور از پرسنل اتاق عمل، پرستاران و تکنولوژیست های جراحی با مدرک کاردانی و یا کارشناسی است. در ادامه در مورد ویژگیهای آنان توضیح داده میشود.
سوالات طرح:
۱) دیدگاه پرسنل اتاق عمل در مورد فرهنگ ایمنی بیماران در اتاقهای عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز چگونه است؟
۲) رعایت ایمنی بیمار قبل از بیهوش نمودن بیمار در اتاقهای عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟
۳) رعایت ایمنی بیمار در حین عمل جراحی در اتاقهای عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟
۴) رعایت ایمنی بیمار قبل از ترک اتاقهای عمل مراکز آموزشی و درمانی تبریز در چه سطحی است؟
۵) چه رابطهای بین دیدگاه پرسنل اتاق های عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات آنان در اتاق های عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز وجود دارد؟
۶) چه رابطهای بین عملکرد پرسنل اتاق های عمل در مورد ایمنی بیماران با برخی مشخصات پرسنل در اتاق های عمل مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز وجود دارد؟
محدودیت های پژوهش
: امپدانس مشخصه سیستم کنترلی
: جریان جبران SVC
محدودیت گستره CSV شبیه منبع ولتاژی با راکتانس داخلی بوده و بیشتر محدودیت آن شبیه کاپاسیتور یا اندکتیو تثبیت میباشد. رفتار SVC مانند یک خازن ثابت یا سلف میباشد و انتخاب اندازه مناسب، یکی از مسائل مهم SVC و ویژگی خروجی آن را نشان میدهد.
شکل۲-۱- خصوصیات ترمینال هایSVC ]2[
شکل ۲-۲- ساختار پایه SVC ]2[
۲-۱-۱-۲- مهمترین کاربردهای SVC ]1[
تثبیت ولتاژ در شبکه های ضعیف
کاهش تلفات انتقال
افزایش ظرفیت انتقال توان
افزایش میرایی اغتشاشات کوجک
بهبود پایداری ولتاژ
حذف نوسانات توان
۲-۱-۱-۳-رایج ترین انواع SVC ]1[
رایج ترین انواع SVC با توجه به عناصر به کار رفته در ساختمان آن ها به شرح زیر است:
راکتور کنترل تریستوری [۴]TCR
خازن سوییچ تریستوری [۵]TSC
راکتور سوییچ تریستوری [۶]TSR
شکل ۲-۳- انواع SVC ]1[
۲-۱-۲- جبران کننده سنکرون استاتیکی (STATCOM) ]1[
یک مولد سنکرون استاتیکی که بعنوان جبران ساز توان راکتیو موازی ، کار میکند و جریان خازنی و القایی خروجی آن را می توان مستقل از ولتاژ AC سیستم کنترل نمود.
STATCOM یکی از کنترل کننده های کلیدی FACTS است. مبنای آن میتواند بر کنورتور منبع ولتاژی و نیز کنورتور منبع جریانی باشد. این تجهیز دارای ویژگی های بهتری نسبت به SVC میباشد. زمانیکه ولتاژ سیستم کاهش پیدا میکند نیروی STATCOM به حداکثر خود میرسد و حداکثر توان راکتیو خروجی تحت تاثیر مقدار ولتاژ قرار نمیگیرد. در کنورتور منبع ولتاژی ولتاژ AC خروجی، طوری کنترل میشود که درست برای سیلان جریان راکتیو مورد نیاز کفایت میکند. برای هر ولتاژ شینه AC خازن DC بصورت خودکار به اندازه مورد نیاز، جهت عمل کردن به عنوان منبع ولتاژ کنورتور، تنظیم میشود. [۱]
جبرانساز استاتیکی سنکرون در سمت DC، خود منبع تأمین انرژی برای مدت زمان طولانی ندارد و نمیتواند توان حقیقی با سیستم AC مبادله کند. از طرفی این جبرانساز توانایی مبادله توان هارمونیکی را داراست. هنگامیکه جبرانساز طراحی شود تا همزمان با توان راکتیو و هارمونیک سر و کار داشته باشد، آنگاه نام جدیدی با عنوان فیلتر قدرت اکتیو موازی مییابد. بنابراین STATCOM فقط با مبادله توان راکتیو مولفهی اصلی شبکه سر و کار دارد.
جبرانسازهای استاتیکی سنکرون میتوانند در سطوح انتقال و توزیع برای اهداف مختلف بهکار روند. هنگامیکه یک STATCOMدر شبکه توزیع یا نزدیک بار برای اصلاح ضریب توان و رگولاسیون ولتاژ مورد استفاده قرار گیرد، D- STATCOM[7] نیز خوانده می شود.
در سیستم های انتقال، STATCOM فقط با توان راکتیو مولفه اصلی سر و کار داشته و پشتیبانی ولتاژ را برای شینهای شبکه فراهم می آورد. به علاوه در سیستمهای انتقال، برای تنظیم و کنترل ولتاژ شینها در طول حالتهای گذرا و اغتشاشات دینامیکی، برای بهبود حاشیه پایداری گذرا و میرا کردن نوسانات دینامیکی مورد استفاده هستند.
صرفنظر از تزریق و یا جذب توان راکتیو به شبکه قدرت، مولدهای توان راکتیو اگر در حوزه زمان سریع بوده و سرعت پاسخ بالایی داشته باشند، میتوانند در افزایش پایداری سیستم در طول اغتشاشات موثر باشند. آنها میتوانند با پشتیبانی توان راکتیو در مقابل تغییرات بار، ولتاژ شینهای شبکه را تنظیم نموده و مسائل ناشی از فلیکر را کاهش دهند. همچنین ولتاژ شبکه را در شرایط فرو افتادگی و برآمدگی کنترل نمایند.
هنر تکنولوژی IGBT [۸]باعث اختراع STATCOM گردید که می تواند پاسخگوی تأمین توان راکتیو در چند هزارم ثانیه، در هر سیستم متقارن یا نامتقارن باشد.
جبرانساز استاتیکی سنکرون (STATCOM) وسیلهای است سه فاز که دارای قابلیت جبرانسازی موازی دینامیک به صورت پیوسته با تزریق جریان به شبکه را دارا میباشد. بنابراین STATCOM برای کاهش یا برطرف کردن این اثرات مخل کیفیت توان با تزریق جریان به سیستم بهکار گرفته می شود. در شکل (۲‑۴) نمای تکخطی (دیاگرام تکخطی) از یک STATCOM مشاهده میگردد. هسته اصلی STATCOMیک مبدل منبع ولتاژ میباشد که از روش PWM[9](در قسمت مدولاسیون ها به تفصیل توضیح داده خواهد شد) و یا روشهای مدولاسیون برداری برای الگوی کلیدزنی سوئیچهای قدرت استفاده می کند. همچنین یک خازن DC وظیفه تأمین ولتاژ DC را بر عهده دارد. خروجی STATCOMاز طریق یک ترانسفورماتور به صورت موازی به باس مورد نظر وصل میشود. اصلاح ولتاژ در یک STATCOM برپایه تزریق جریان راکتیو به شبکه در باس مورد نظر میباشد [۲۷] و [۲۹].
ب الف
شکل ۲‑۴- الف) نمای تکخطی از یک جبرانساز استاتیکی سنکرون متصل به شبکه AC به صورت موازی از طریق یک ترانسفورماتور ب) مدل مداری قسمت الف
اگر یک مولفه اول ولتاژ مبدل، ولتاژ شبکه و x راکتانس ترانسفورماتور باشد، مقدار جریان گذرنده از راکتانس x از رابطه (۲-۲) بدست می آید.
| (۲‑۲) | = = -j |
مولفه اصلی جریان تزریقی به شبکه یا جذب از شبکه میباشد. از هارمونیکهای تولیدی صرفنظر شده است. مقدار توان اکتیو و راکتیو از روابط زیر محاسبه میشوند:
| (۲‑۳) |
دورنمای تاریخی از مدیریت دانش امروزی، به این مطلب اشاره دارد که مدیریت دانش یک خواسته قدیمی بوده است. دانایی شامل دانستن و دلایل دانستن به وسیله فلاسفه غربی به صورت مدون شاید هزار سال قبل ایجاد شده باشد. همچنین فلاسفه شرقی یک مشارکت هماندازه در تدوین دانایی داشتند اگر چه بیشتر تأکید آنها بر دریافت هدایتهای روحانی و زندگی مذهبی بود و بسیاری از این تلاشها به سمت به دست آوردن دریافتهای مجرد و فرضی از آنچه که دانایی مورد بحث قرار میدهد مربوط میگشت. حتی برخی دیگر از این هم فراتر رفتهاند و معتقدند که تلاشها و نیروهای انسانهای اولیه در محیط ناآشنای زندگی خود برای فهم روابط و بقا، نمونههای عملی از جستجوی دانایی و هدایت آن دانایی به سود خود است (ممیشی، ۱۳۹۲).
در مدیریت دانش امروزه تأکید بر این است که افراد دارای قدرت فکر کردن و تجزیه و تحلیل مسائل بشوند و افراد بیشتر دارای وظایف عقلائی باشند تا فعالیتهای یدی و باید به کارکنان آزادیهای فکری داد تا بتوانند در مورد کار خود اظهارنظر کنند. اما تمرکز حاضر بر دانایی به طور عمده اغلب بر اثربخشیهای اقتصادی تأکید دارد و اینجاست که نقش اصلی انسان در سطح مدیریت دانش مطرح میگردد چرا که این واقعیت آشکار شده است که دستیابی به سطحی از رفتار اثربخش برای رقابت عالی و سطح بالا ضروری است و این مستلزم این است که همه افراد سازمان در نظر گرفته شوند و ما برای این کار باید بین شناخت، انگیزش، رضایت فردی، احساس امنیت و خیلی از عوامل دیگر یکپارچگی و هماهنگی ایجاد کنیم. امروزه مدیریت دانش فقط با فشار اقتصادی ایجاد نمیشود بلکه جنبه مهم مدیریت دانش رفتار اثربخش افراد است. در مدیریت دانش امروز تأکید بر این است که افراد دارای قدرت فکر کردن و تجزیه و تحلیل مسائل بشوند و افراد بیشتر دارای وظایف عقلائی باشند تا فعالیتهای یدی و باید به کارکنان آزادیهای فکری داد تا بتوانند در مورد کار خود اظهارنظر کنند و این دریافتها در مورد مدیریت دانش به صورت شانسی اتفاق نیفتاده است بلکه بر اثر کار و تجربه طولانی از دهه ۱۹۸۰ به این طرف شکل گرفته است. در طول تحول مدیریت دانش، تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است اما به طور کلی میتوان گفت مدیریت دانش عبارتست از تلاش برای کشف دارایی نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به دارایی سازمانی به طوری که مجموعه وسیعی از افرادی که در تصمیمگیریهای شرکت دخیل هستند بتوانند از آن استفاده کنند. پس مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانها یاری میکند اطلاعات مهم را بیابند، گزینش و سازماندهی و منتشر کنند و تخصصی است که برای فعالیتهایی چون درک مشکلات، آموختن پویا و تصمیمگیری ضروری است. در حالت کلی چنین میتوان اذعان نمود که مدیریت دانش این امکان را به ســـازمان میدهد که دانایی جدید را به شکل ایجاد، اعتبار و بخش کاربرد به خدمت بگیرند و بدین ترتیب گسترهای از ویژگیهای سازمانی را با قادرساختن شرکت به عملکرد هوشمندانه تر بهبود بخشد (صیف و کرمی، ۲۷، ۱۳۸۳).
مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح گردید. با نزدیک شدن به اواسط دهه ۱۹۸۰ و آشکار شدن اهمیت دانش و تأثیر آن بر حفظ قدرت رقابتی در بازارهای اقتصادی اهمیت ویژهای یافت. در این دهه بود که نظامهای مبتنی بر هوش مصنوعی و نظامهای هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهمآوری دانش، مهندسی دانش، نظامهای دانشمدار و مانند آن رواج پیدا کرد با نزدیک شدن به اواخر دهه ۸۰ میتوان سیر صعودی انتشار مقالات مربوط به مدیریت دانش در مجلات حوزه مدیریت، تجارت و علوم کتابداری و اطلاعرسانی را مشاهده کرد در همین دوران بود که نخستین کتابهای مربوط به این حوزه منتشر شدند با ورود به دهه ۱۹۹۰ فعالیت، گسترده شرکتهای آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش به نحو چشمگیری افزایش یافت (حکمت، ۱۳۹۲).
در اواسط دهه ۱۹۹۰ ظهور وب جهانی تحرک تازهای به حوزه مدیریت دانش میبخشد. شبکه بینالمللی مدیریت دانش در اروپا مجمع مدیریت دانش ایالات متحده بر روی اینترنت فعالیتهای خود را گسترش میدهند. در سال ۱۹۹۵ اتحادیه اروپا طی برنامهای به نام اسپریت بودجه قابل ملاحظهای را برای اجرای طرحهای مدیریت دانش اختصاص میدهد رفته رفته شرکتهای بزرگی مانند ارنست و یانگ، بوزآلن و همیلتون و دهها شرکت دیگر به شکل تجاری وارد عرصه مدیریت دانش میشوند. اکنون در سالهای آغازین قرن ۲۱، مدیریت دانش برای بسیاری از کشورهای پیشرفته به عنوان نماد رقابت و عامل دستیابی به قدرت و توسعه درآمده است. از سال ۲۰۰۰ به بعد، شرکتهای بزرگ اروپایی حدود ۵۵ درصد درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص دادهاند گاه شمار مدیریت دانش به طور خلاصه در جدول (۲-۱) نشان داده شده است.
جدول (۲-۱): گاهشمار مدیریت دانش
| روند زمانی | روند پیشرفت مفهوم مدیریت دانش. |
| دهه ۱۹۷۰ | مدیریت دانش مطرح میشود. |
| دهه ۱۹۸۰ | بر اهمیت مدیریت دانش افزوده میشود، انتشارات مربوط به مدیریت دانش سیر صعودی به خود میگیرد. |
| اوایل دهه ۱۹۹۰ | فعالیت گسترده شرکتهای آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش شدت میگیرد. |
| اواسط دهه ۱۹۹۰ | شبکههای بینالمللی مدیریت دانش پدید میآید. |
| اواخر دهه ۱۹۹۰ | مدیریت دانش در زمره فعالیتهای تجاری شرکتهای بزرگ در میآید. |
| هزاره سوم | شرکتهای بزرگ اروپایی حدود ۵۵ درصد درآمد خود را به مدیریت دانش اختصاص میدهند. |
در عصر اطلاعات و دانش، مدیران موفق تنها به دنبال دسترسی به اطلاعات نیستند. زیرا اطلاعات به اندازه کافی از طریق شبکهها و پایگاههای اطلاعاتی و محملهای گوناگون در دسترس است. مدیران بیشتر نیازمند دسترسی به اطلاعات مرتبط و مناسب هستند که پردازش سازماندهی و شکل گرفته باشد میتوان گفت که مدیران به دانش نیاز دارند و بین اطلاعات و دانش تفاوت وجود دارد (سرگزی، ۲۲، ۱۳۹۱).
۲-۱-۲) تعاریف و مفاهیم مدیریت دانش
مدیریت دانش فرآیندی است که طی آن سازمان به ایجاد ارزش از داراییهای فکری و دانش ـ محور میپردازد. اغلب، ایجاد ارزش مستلزم به اشتراکگذاری دانش بین کارکنان، بخشهای سازمانی و یا حتی سایر سازمانهاست. نوناکا و تاکوچی در کتاب معروف خود به نام «شرکتهای دانشآفرین[۶]»، میگویند: «ما معتقدیم که شرکتهای ژاپنی به علت مهارت و تخصص در «دانشآفرینی سازمانی[۷]» به موفقیت نایل آمدهاند». منظور از دانشآفرینی سازمانی، ظرفیت شرکت به عنوان یک مجموعه کل در خلق دانش نوین، نشر آن در همه بخشهای سازمان و تجسم آن در محصولات، خدمات و سیستمها است. ریشههای موفقیت نیز در همین نکته قرار دارد. سازمان نه تنها دانش را مورد «پردازش[۸]» قرار میدهد؛ بلکه آن را «خلق[۹]» میکند. به تبع تبدیل دانش به منبع استراتژیک برای رقابت و بقای سازمانها و جوامع، نیاز به توسعه و اشراف بر روش های خلق، اشتراک و بکارگیری آن حیاتی میشود. تقاضا برای دانش به نوبه خود به تقاضا برای افزایش ذخیره دانش و توزیع آن منجر میشود. مدیریت دانش، مجموعهای از فرایندها برای فهم و بکارگیری منبع استراتژیک دانش در سازمان است. مدیریت دانش، رویکردی ساخت یافته است که رویههایی را برای شناسایی، ارزیابی و سازماندهی، ذخیره و بکارگیری دانش به منظور تأمین نیازها و اهداف سازمان برقرار میسازد (جعفری و کلانتر، ۶۰، ۱۳۸۴).
دانشآفرینی، مهمترین منبع برتری رقابتی[۱۰] شرکتها در سطح بینالمللی بوده است. نوناکا و تاکوچی همچنین میافزایند: «ما به اساسیترین و جامعترین بخش سازمان یعنی دانش انسانی میپردازیم. دانش انسانی را به دو نوع اساسی طبقهبندی میکنیم؛ نوع اول، «دانش صریح[۱۱]» است که میتوان آن را با زبان رسمی از قبیل جملات دستوری، عبارات ریاضی، علائم، راهنماییها و غیره بیان کرد. این نوع دانش به راحتی و به طور رسمی در میان افراد قابل انتقال است. دانش صریح همواره رایجترین شکل دانش در سنت فلسفی غرب بوده است. مهمترین نوع دانش «دانش ضمنی[۱۲]» است که با زبان رسمی قابل بیان نیست. این نوع دانش جنبه فردی داشته و ریشههای آن در تجارب فرد نهفته است و شامل عوامل ناملموسی از قبیل عقیده شخصی، خصیصههای فردی و سیستم مبتنی بر ارزش میباشد. دانش ضمنی به مثابه یکی از بخشهای حساس رفتار جمعی افراد، همواره مورد اغماض قرار گرفته است. در عین حال، دانش ضمنی منبع مهمی در امر رقابت، برای شرکتهای ژاپنی به شمار میرود» (ممیشی، ۱۳۹۲).
دانش صریح و ضمنی به عنوان چارچوب اساسی سازنده در روابط مکمل، مطرح است. کارکرد متقابل بین این دو دانش، کلیدی در خلق دانش در سازمان ارزیابی میشود. دانشآفرینی سازمانی یک فرایند مارپیچی است که در آن، کارکرد مذکور، به طور متناوب روی میدهد. این نظریه ثابت کرده است که چگونه یک فرد از طریق دانش، کارکرد متقابلی را با سازمان برقرار میکند. خلق دانش در سه سطح تحقق مییابد: فردی، گروهی و سازمانی. بنابراین نظریه خلق دانش سازمانی از دو بخش اساسی تشکیل شده است: کارکرد متقابل دانش و سطوح مختلف خلق دانش. دو نوع از اشکال کارکرد متقابل (بین دانش ضمنی و دانش صریح بین فرد و سازمان) چهار فرایند اصلی در تبدیل دانش را محقق میسازند که همه آنها به طور یکجا خلق دانش را میسر میسازند:
(۱) از ضمنی به صریح، برون سازی؛
(۲) از صریح به صریح، ترکیب؛
(۳) از صریح به ضمنی، درون سازی؛
شکل ۲-۱۱ : پترن تشعشعی برای آنتن سرپینسکی بهبود یافته مرتبه دوم با مثلث داخلی
۲-۳-۲-۱- کنترل تشعشعی برای آنتن سرپینسکی بهبود یافته مرتبه دوم با مثلث داخلی
در این قسمت هدف بررسی روشهای جابجایی فرکانس مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبود یافته مرتبه دوم با مثلث داخلی، میباشد. به منظور اینکه طراح قابلیت جابجایی تمامی فرکانسهای رزنانس را داشته باشد، ساختار کلی آنتن سرپینسکی بهبود یافته مرتبه دوم با مثلث داخلی، به صورت شکل (۲-۱۲) تغییر یافته است.
در واقع این ساختار ترکیبی از دو ساختار آنتن بهبود یافته با مثلث داخلی و آنتن بهبود یافته با بازوهای تطبیق میباشد. در ادامه نحوه کنترل فرکانسهای رزنانس را برای ساختار شکل (۲-۱۲) نشان میدهیم. همانطور که در این شکل ملاحظه میکنید، ساختار کلی المان ۲ در این ساختار به منظور کنترل فرکانس اولین مد مرتبه بالا مورد استفاده قرار میگیرد. برای نمونه زمانیکه پارامتر در محدوده ۰ تا ۲/۴ تغییر می کند، فرکانس اولین مد مرتبه بالا در گستره ۴/۹ تا ۱۰ جابجا می شود. این درحالی است که تغییر پارامتر بر فرکانس رزنانس سایر مدها بیتأثیر میباشد. شکل (۲-۱۳) این نتایج را نشان میدهد. نکته قابل توجه دیگر این است که با تغییر پارامتر بر روی گستره فوق، پترن آنتن برای تمامی مدها همچنان بصورت تک گلبرگ باقی میماند.
شکل ۲-۱۲ : ساختار کلی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با مثلث داخلی با قابلیت کنترل فرکانس
شکل ۲-۱۳ : کنترل فرکانس برای اولین مد مرتبه بالا برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با مثلث داخلی
برای کنترل فرکانس دومی مد مرتبه بالا از تغییر پارامترهای و ، که در شکل (۲-۹) مشخص شده اند استفاده می شود. تأثیر تغییر پارامترهای فوق بر روی فرکانس دومین مد مرتبه بالا در شکل (۲-۱۴) نشان داده شده است. همانطور که در این شکل ملاحظه میکنید، با تغییر پارامترهای از ۳/۱ تا ۲/۱، فرکانس دومین مد مرتبه بالا از ۷۶/۱۰ تا ۵۴/۱۲ تغییر می کند. این در حالی است که با تغییر این پارامتر، فرکانس رزنانس سایر مدها بدون تغییر باقی میمانند. نکته قابل توجه دیگر این است که با تغییر پارامترهای و بر روی گستره فوق، پترن آنتن برای تمامی مدها همچنان بصورت تک گلبرگ باقی میماند.
برای تغییر فرکانس مد غالب نیز میتوان از تغییر مقدار در ساختار شکل (۲-۹) استفاده کرد. با توجه به توضیحات این بخش، در آنتنهای سرپینسکی بهبودیافته با مثلث داخلی، برای کنترل فرکانس مد غالب از تغییر پارامتر ، برای کنترل فرکانس اولین مد مرتبه بالا از تغییر پارامترهای و و برای کنترل فرکانس رزنانس سومین مد مرتبه بالا از تغییر پارامتر استفاده می شود.
شکل ۲-۱۴ : کنترل فرکانس برای دومین مد مرتبه بالا برای آنتن سرپینسکی بهبود یافته با مثلث داخلی
۲-۴- آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکافها[۱۶]
در این بخش با نوعی دیگر از آنتنهای سرپینسکی بهبود یافته برای کاربردهای چندبانده آشنا میشویم. مزیت اصلی ساختار معرفی شده در این بخش نسبت به ساختارهای قبلی، افزایش کنترلپذیری بر روی فرکانسهای رزنانس میباشد. ساختارهایی که در این بخش مورد بررسی قرار میگیرند در واقع یک نوع آنتن سرپینسکی بهبود یافته با مثلث داخلی میباشند.
نکته قابل توجه در خصوص ساختارهای بررسی شده در این بخش، نحوه تغذیه آنها میباشد. در این بخش برای تغذیه آنتن فرکتالی از روش تزویج الکترومغناطیسی[۱۷] استفاده شده است. علت استفاده از این سیستم تغذیه، افزایش پهنای باند در باندهای مختلف رزنانس میباشد. بدین منظور سیستم تغذیه، در آنتنهای پیشنهاد شده در این بخش، از نوع تحریک با ساختار شکل میباشد. ساختار کلی این نوع تغذیه در شکل (۳-۱۵) نشان داده شده است. نوع زیرلایهای که برای آنتنها در این بخش مورد استفاده قرار گرفته است، میباشد که با خواص آن را در بخشهای قبلی آشنا شدیم.
شکل ۲-۱۵ : ساختار کلی سیستم تغذیه برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکافها [۲]
در این قسمت با آنتنهای بهبودیافته با شکاف، در تکرارهای اول و دوم آشنا میشویم. ساختار کلی این آنتنها در شکل (۲-۱۶) نشان داده شده است. همانطور که در این شکل ملاحظه میکنید، این آنتنها درواقع از آنتنهای سرپینسکی مرتبه اول و دوم تشکیل شده اند، به طوری که ناحیه خالی در ساختارهای سرپینسکی با شکافهایی جایگزین شده اند (قسمت خط چین در شکل (۲-۱۶) ساختار آنتن سرپینسکی اولیه را نشان میدهد).
توزیع جریان برای مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف در تکرار اول، در شکل (۲-۱۷) و توزیع جریان برای مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف در تکرار دوم، در شکل (۲-۱۸) نشان داده شده است.
شکل ۲-۱۶ : ساختار آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف در دو تکرار اول و دوم [۲]
این توزیع جریانها از نتایج شبیهسازی ساختارهای فوق توسط نرمافزار بدست آمده است. در طراحی این آنتنها پارامتر به نحوی انتخاب شده است که فرکانس رزنانس اصلی ساختار در ۵ قرار گیرد. پارامترهای که مربوط به مشخصههای شکافها میباشند، به نحوی انتخاب میشوند که تلفات بازگشتی برای فرکانسهای رزنانس در باندهای مختلف کمتر از ۱۰- باشند. سایر پارامترهای که مربوط به ابعاد المانهای داخلی آنتن میباشند، از روی ابعاد آنتن سرپینسکی معادل با این ساختار، به دست میآیند. و در نهایت پارامترهای سیستم تغذیه در این ساختار که شامل میباشند، با بهره گرفتن از آزمون سعی و خطا، به منظور ایجاد تطبیق مناسب در تمامی باندها و ایجاد توزیع جریانهای نشان داده شده در شکلهای (۲-۱۷) و (۲-۱۸)، به دست میآیند. در ادامه این بخش نتایج حاصل از شبیهسازی و اندازه گیری، برای خواص تشعشعی آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در دو تکرار اول و دوم مورد بررسی قرار میگیرد.
شکل ۲-۱۷ : توزیع جریان مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در تکرار اول [۲]
شکل ۲-۱۸ : توزیع جریان مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در تکرار دوم [۲]
شکل (۲-۱۹) تلفات بازگشتی را برای آنتنهای سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در دو تکرار اول و دوم نشان میدهد. دلیل تفاوت ناچیز بین نتایج مربوط به شبیهسازی و اندازه گیری، در این است که در شبیهسازی از زمین نامحدود استفاده شده است. همانطور که در شکل (۲-۱۹-) مشاهده میکنید، اولین فرکانس رزنانس برای آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در تکرار اول، در ۶۷/۳ قرار دارد که این فرکانس مربوط به توزیع جریان در مد اول برای این آنتن میباشد. دومین فرکانس رزنانس نیز در ۰۳/۶ قرار دارد که این فرکانس نیز مربوط به توزیع جریان در مد دوم برای این آنتن میباشد. البته همانطور که در شکل (۲-۱۷) مشاهده میکنید، مسیر جریان بریا مد اول از مسیر جریان برای دومین مد بزرگتر میباشد لذا فرکانس رزنانس این مد نیز از فرکانس رزنانس مد دوم کوچکتر میباشد.
شکل ۲-۱۹: تلفات بازگشتی برای آنتنهای سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در دو تکرار اول و دوم [۲]
شکل (۲-۱۹-) تلفات بازگشتی را برای آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در تکرار دوم نشان میدهد. با توجه به توزیع جریان نشان داده شده برای این ساختار در شکل (۲-۱۸)، به وضوح دیده می شود که با کاهش مسیر جریان از اولین تا چهارمین مد، فرکانس رزنانس افزایش مییابد. همانطور که ملاحظه میکنید خواص چندبانده بسیار مناسبی برای این آنتن به دست آمد. البته باید به این نکته توجه داشت که برای رسیدن به این خواص چندبانده پارامترهای سیستم تغذیه باید به طور مناسب انتخاب شوند. که این امر توسط شبیهسازیهای مختلف تحقق یافته است.
استفاده از کابل هممحور به جای سیستم تغذیه شکل، باعث افزایش تلفات بازگشتی به مقادیری بیشتر از ۱۰- میگردد، که مطلوب نمی باشد.
شکلهای (۲-۲۰) و (۲-۲۱)، بترتیب پترن تشعشعی را برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در دو تکرار اول و دوم نشان می دهند.
برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در تکرار اول پترن تشعشعی بریا اولین و دومین مد به صورت تک جهته میباشد. پلاریزاسیون اختلالی بریا این ساختار به اندازه ۲۰- کوچکتر از پلاریزاسیون پترن تشعشعی در جهت عمود، برای دو صفحه میباشد. نتایج اندازه گیری نیز نتایج فوق را برای ، تایید می کند.
شکل ۲-۲۰ : پترن تشعشعی برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در تکرار اول [۲]
در آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در تکرار دوم، به دلیل اینکه فرکانس مد چهارم دارای تلفات بازگشتی بالایی در مقایسه با سایر مدها میباشد، لذا معمولاً از این مد رزنانسی در این آنتن استفاده نمی شود و این آنتن را به عنوان یک آنتن سه بانده مورد استفاده قرار می دهند.
با توجه به این توضیحات پترن تشعشعی بریا اولین سه فرکانس رزنانس در شکل (۲-۲۱) نشان داده شده است. این پترنها برای تمامی فرکانسها کاملاً تک جهته بوده و گین اندازه گیری شده برای آنها به ترتیب برابر با ۸/۴، ۷/۴ و ۵/۶ میباشد. در ادامه این بخش به بررسی روشهای کنترل فرکانس برای آنتنهای سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در دو تکرار اول و دوم میپردازیم.
۳-۴-۱-۱- کنترل فرکانس آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکافها، در مرتبه اول
به طور کلی به منظور کنترل فرکانسهای رزنانس یک مد در یک آنتن از تغییر طول مسیر جریان آن مد، استفاده می شود.
شکل ۲-۲۱ : پترن تشعشعی برای آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در تکرار دوم [۲]
باتوجه به توزیع جریان برای دومین مد آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه اول، مشاهده می شود که میتوان با تغییر پارامتر طول مسیر جریان را برای این مد تغییر داد و به این روش فرکانس دومین مد را کنترل کرد. شکل (۲-۲۲) تأثیر تغییر را بر روی فرکانس مد دوم نشان میدهد. از طرفی دیگر در این شکل تأثیر تغییر این پارامتر بر روی فرکانس سایر مدها و پترن تشعشعی مد دوم مورد بررسی قرار گرفته است. همان طور که در این شکل مشاهده میکنید با تغییر در بازه ۴/۳ تا ۴/۹، میتوان فرکانس دومین مد غالب را در بازه ۰۱/۶ تا ۱۶/۸ جابجا کرد. با تغییر در بازه ذکر شده پترن تشعشعی تغییر زیادی نمیکند و همواره به صورت تک جهته باقی میماند. اما در صورتی که به مقادیر کمتر از ۴/۳ تغییر کند، پترن تشعشعی دچار اختلال میگردد. به منظور بررسی دقیقتر تأثیر بر روی پترن تشعشعی از یک پارامتر کمکی به نام عمق گودی[۱۸] استفاده می شود، که میزان خرابی پترن را نشان میدهد.
فرکانس اولین مد نسبت به تغییرات ، ثابت است و بریا تغییر فرکانس مد اول از تغییر پارامتر استفاده می شود.
۳-۴-۱-۲- کنترل فرکانس آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکافها، در مرتبه دوم
همان گونه که در شکل (۲-۱۹-) مشاهده میکنید، فرکانس رزنانس دومین و سومین مد آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در مرتبه دوم، در فاصله نزدیک به هم میباشند. در بعضی از کاربردهای آنتن چندبانده فوق، نیاز به افزایش فاصله بین این دو مد فرکانسی وجود دارد. برای کنترل فرکانس دومین مد نسبت به سومین مد از تغییرات پارامترهای استفاده می شود. با توجه به توزیع جریان برای این آنتن به راحتی نتیجه می شود که تغییرات دو پارامتر به ترتیب باعث جابجایی فرکانس رزنانس دومین و سومین مد می شود. لازم به ذکر است که تغییرات بر روی فرکانس سومین مد و تغییرات بر روی فرمانس دومین مد، بیتأثیر میباشد.
شکل۲-۲۲ : تأثیر تغییر پارامتر بر روی مشخصههای تشعشعی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه اول [۲]
شکل (۲-۲۲) اثر تغییرات را بر روی فرکانس دومین مد نشان میدهد. همانطور که در این شکل مشاهده میکنید با تغییر در بازه ۳/۴ تا ۱۰، میتوان فرکانس دومین مد غالب را در بازه ۳۵/۵ تا ۹/۵ جابجا کرد. با تغییر در بازه ذکر شده پترن تشعشعی تغییر زیادی نمیکند و همواره بصورت تک جهته باقی میماند.
اثر تغییر بر روی سومین فرکانس رزنانس را نیز میتوان به روش قبلی بررسی کرد. در این حالت با تغییر در بازه ۴/۳ تا ۴/۹، میتوان فرکانس سومین مد غالب را در بازه ۷۳/۵ تا ۷۶/۷ جابجا کرد. کل (۲-۲۴) اثر تغییر پارامتر را بر روی سایر پارامترهای تشعشعی نشان میدهد. با توجه به نتایج بدست آمده در اشکال (۲-۲۳) و (۲-۲۴) میتوان مشاهده کرد که تأثیر تغییر پارامتر بر افزایش فاصله بین دومین و سومین مد، بیشتر از تأثیر پارامتر میباشد.
لذا جهت جابجایی بزرگ در فاصله بین فرکانسهای دومین و سومین مد، میتوان از تغییر پارامتر ، و برای جابجایی کوچک از تغییر پارامتر استفاده کرد.
شکل ۲-۲۳ : تأثیر پارامتر بر روی مشخصههای تشعشعی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه دوم [۲]
شکل ۲-۲۴ : تأثیر تغییر پارامتر بر روی مشخصههای تشعشعی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه دوم [۲]
۳-۴-۲- آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکافها، در مرتبه سوم
ساختار کلی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه سوم، در شکل (۲-۲۵) نشان داده شده است.
در این ساختار تعداد فرکانسهای رزنانس نسبت به دو حالت قبل افزایش چشمگیری مییابد، و لذا آنتن با تعداد باند عملکرد بیشتری داریم. شکل (۲-۲۶) توزیع جریان را برای مدهای مختلف این ساختار نشان میدهد. همانطور که در این شکل مشاهده میکنید، شش مسیر اصلی برای جریان وجود دارد که هر کدام از این مسیرها یک مد رزنانسی را تحریک می کنند. در اینجا نیز میتوان بیان کرد که هر مسیر جریان با طول الکتریکی بزرگتر، مدی با فرکانس کمتر را تحریک می کند.
شکل۲-۲۵ : ساختار کلی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه سوم [۲]
شکل ۲-۲۶ : توزیع جریان برای مدهای مختلف آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه سوم [۲]
تلفات بازگشتی این آنتن نیز در شکل (۲-۲۷) نشان داده شده است. این شکل وجود خواص چندبانده مناسبی را برای این آنتن نشان میدهد. نکته قابل توجه در این شکل این است که فرکانس رزنانس مد ششم نشان داده نشده است. علت این امر نیز یکسان بودن فرکانس رزنانسی مد ششم و مد پنجم میباشد، که باعث میگردد این دو مد درهم ادغام شوند. البته این نکته را از روی مسیرهای جریان برای این دو مد نیز میتوان استنباط کرد. چرا که مسیر جریان برای دو مد ششم و پنجم با هم برابر میباشند.
شکل ۲-۲۷ : تلفات بازگشتی آنتن سرپینسکی بهبودیافته با شکاف، در مرتبه سوم [۲]
و در نهایت شکل (۲-۲۸) پترن تشعشعی را برای مد اول این آنتن نشان میدهد. به جز برای مد چهارم، برای سایر مدها پترن تشعشعی به صورت تک گلبرگ میباشد. علت عدم تک جهته بودن پترن برای مد چهارم در این ساختار، تأثیر مدهای مرتبه بالاتر نزدیک به مد چهارم میباشد. که این نکته در شکل (۲-۲۷) قابل مشاهده میباشد.
در این آنتن به منظور کنترل فرکانس رزنانس مدهای مختلف میتوان از تغییر پارامترهای استفاده کرد. تأثیر تغییرات پارامترهای فوق بر روی فرکانس رزنانس مدهای مختلف را، میتوان همانند بخشهای قبل برای آنتنهای تکرار اول و دوم مورد بررسی قرار داد.
۲-۵- آنتنهای سرپینسکی بهبود یافته چند لایه
یکی دیگر از روشهای رفع مشکلات آنتن سرپینسکی ساده، استفاده از ساختارهای چندلایه میباشد. نتایج اندازه گیری نشان میدهد که استفاده از این تکنیکها باعث بهبود خواص تشعشعی آنتن میگردد. ادامه این بخش با چند ساختار آنتنهای فرکتالی سرپینسکی چندلایه آشنا میشویم، و روش بهبود خواص تشعشعی در هرکدام از این ساختارها را مورد بررسی قرار میدهیم. شکل (۲-۲۹) ساختار کلی آنتن دولایه سرپینسکی با یک لایه توری شکل، را نشان میدهد. همانطور که در این شکل مشاهده میکنید، در این ساختار لایه پایینی یک آنتن سرپینسکی مرتبه دوم میباشد.
شکل ۲-۲۸ : پترن تشعشعی برای ۵ مد اول آنتن سرپینسکی بهبود یافته با شکاف، در مرتبه سوم [۲]
| محل امضاء | دکتر محسن واعظ قاسمی | نام و نامخانوادگی استاد راهنما: |
| محل امضاء | نام و نامخانوادگی استاد مشاور: | |
| محل امضاء ۱- ۲- |
هیأت داوران: ۱- دکتر حمیدرضا رضایی کلیدبری ۲- دکتر مهدی همایونفر |
|
| معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی- واحد رشت | مدیرگروه یا رئیس تحصیلات تکمیلی واحد: نام و نامخانوادگی محل امضاء |
|
) ***********اطلاعات این قسمت حتما توسط کارشناس پژوهشی تکمیل گردد) ***********
نمره حاصل از ارزشیابی مقاله/ مقالات دانشجو برابر ضوابط ( ازسقف ۲نمره ) ……………………… محاسبه و نمره نهایی پایان نامه ( مجموع نمره دفاع و مقاله ) به عدد ………………………… به حروف ………………………………………………………………………………….. با درجه ……………………………. به تصویب رسید.
تأییدکارشناس حوزه پژوهشی تأییدمعاون پژوهشی و فناوری دانشگاهآزاداسلامی- واحدرشت
توجه : این فرم بدون امضای مسئولین ذیربط و مهر دانشگاه فاقد اعتبار است.
شـماره : ……………………………………………………….
تـاریخ : …………………………………………………………
پیوست : ……………………………………………………..
واحد رشت
باسمه تعالی
«تعهدنامه اصالت رساله یا پایان نامه»
اینجانب سیامک اسمعیلنیا دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته در رشته مدیریت اجرایی که در تاریخ ۲۹/۰۶/۹۴ از پایان نامه / رساله خود تحت عنوان: استفاده از تحلیل پوششی دادهها و کارت امتیازی متوازن برای انتخاب استراتژی برتر؛ مطالعه موردی: شرکت توسعه ۱ مپنا با کسب نمره ۱۸ و درجه بسیار خوب دفاع نمودهام، بدینوسیله متعهد میشوم:
این پایان نامه / رساله حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاورد های علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و … ) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط و رویه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
این پایان نامه / رساله قبلا برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی ( هم سطح، پایین تر یا بالاتر ) در سایر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
چنانچه در هر مقطعی زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت./

